Η ΕΛΙΑ, ΤΟ ΔΩΡΟ ΤΩΝ ΘΕΩΝ

ΤΟ ΔΩΡΟ ΤΩΝ ΘΕΩΝ

Το δέντρο της ελιάς είναι στενά συνδεδεμένο με την ιστορία της Μεσογείου. Από τα προϊστορικά χρόνια η ελιά συμβιώνει με τους λαούς που κατοίκησαν τα παράλια της Μεσογείου. Στον Ελλαδικό χώρο βρέθηκαν απολιθωμένα φύλα ελιάς αρκετών δεκάδων χιλιετιών. Η καλλιέργεια της ήμερης ποικιλίας που δίνει το λάδι τοποθετείται γύρω στο 3.500 π.Χ. και σχετίζεται με την καλλιέργεια της γης, που αναπτύχτηκε σε αυτό το μέρος του πλανήτη. Το λάδι και τα άλλα προϊόντα της ελιάς στήριξαν και στηρίζουν την οικονομική δραστηριότητα των κατοίκων που την καλλιεργούν.

Η ελιά από τα αρχαία χρόνια ήταν σύμβολο της ειρήνης και έπαθλο των νικητών στους Ολυμπιακούς αγώνες. Κατά την Ελληνική Μυθολογία, υπήρξε το δώρο της θεάς Αθηνάς, της Θεάς της Σοφίας, στην ίδρυση της πόλης των Αθηνών, νικώντας τον Ποσειδώνα σε αντίστοιχο αγώνα , για το ποιός θα δώσει το πολυτιμότερο αγαθό για την νέα πόλη του Βασιλιά Κέκροπα , παρουσία των υπόλοιπων θεών του Ολύμπου. Τότε ο Ποσειδώνας χτυπώντας την τρίαινα στο βράχο της Ακρόπολης δώρισε μια πηγή με θαλασσινό νερό, ενώ η Αθηνά χτυπώντας με το ραβδί της τη γη, εμφάνισε το δέντρο της ελιάς πολύτιμο αγαθό για την διατροφή και οικονομία εκείνης της εποχής. Ο Βασιλιάς Κέκροπας. για να ευχαριστήσει την Θεά, δώρισε το όνομά της στην πόλη, την Αθήνα.

Η Ελιά και το λάδι επηρέασαν με το πέρασμα του χρόνου τα έθιμα, τις παραδόσεις, τα τραγούδια, τις εικαστικές τέχνες, τις τέχνες του λόγου, τη λατρεία των θρησκειών όλων των λαών που συνδέονται μαζί της. Στην Χριστιανική Θρησκεία, το λάδι ένα από τις βασικές τροφές που ευλογήθηκαν από τον Χριστό και χρησιμοποιείται μέχρι σήμερα σε διάφορες τελετές και μυστήρια.

Το λάδι παράγεται από τη σύνθλιψη των καρπών της ελιάς και κατά την αρχαιότητα χρησιμοποιήθηκαν λίθινοι τριπτήρες, γουδιά και χειρόμυλοι, όμοιοι με αυτούς της άλεσης των σιτηρών. Σε αρκετά μέρη της Ελλάδας, η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στην επιφάνεια αρκετά ελαιοτριβεία της εποχής.

Τα υποπροϊόντα της ελιάς, από τους αρχαίους χρόνους χρησιμοποιούνται στο χώρο της φαρμακευτικής και του καλλωπισμού. Ακόμη και η υγιεινή του σώματος γινόταν αρχικά με το λάδι και αργότερα με το σαπούνι. Για τον φωτισμό χρησιμοποιούσαν στα λυχνάρια λάδι και για τη θέρμανση τον πυρήνα των καρπών της ελιάς, όπως γίνονταν και μέχρι πριν μερικά χρόνια, κυρίως στην ύπαιθρο.